รูปแบบการจัดการเรียนรู้ เทคนิค และวิธีการสอน
ชัยวัฒน์ สุทธิรัตย์ (2553) ได้รวบรวมไว้ว่า
นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ แบ่งออกเป็น 11 นวัตกรรม ดังนี้
นวัตกรรมที่เป็นแนวคิด รูปแบบ
และกระบวนการจัดการเรียนรู้ มีดังนี้
1. การจัดการเรียนรู้แบบคอนสตรัคติวิซึม
(Constructivism)
2. การจัดการเรียนรู้ตามสภาพจริง
(Authentic Instruction)
3. การจัดการเรียนรู้โดยใช้แหล่งข้อมูลเป็นหลัก
(Resource – Based Learning)
4. การจัดการเรียนรู้โดยใช้กระบวนการจิตสำนึกของเปาโล
แฟร์
5. การจัดการเรียนรู้แบบนีโอฮิวแมนนิส
(Neo - Humanist)
6. การจัดการเรียนรู้ศิลปะแบบเซอเรียลิสม์
(Surrealism)
7. การจัดการเรียนรู้ตามแนวทฤษฎีสามเกลียวแห่งเชาว์ปัญญาของมนุษย์ของ
Sternberg (The triarchic theory of Human Intelligence)
8. การจัดการเรียนรู้ภาษาแบบธรรมชาติ
(Whole Language Approach)
9. การจัดการเรียนรู้แบบนำตนเอง
(Self – Directed Learning)
10. การจัดการเรียนรู้รูปแบบการสอนโมเดลชิปปา
(CIPPA Model)
11. การจัดการเรียนรู้แบบทักษะกระบวนการ
9 ขั้น
12. การจัดการเรียนรู้แบบกระบวนการทำความกระจ่างในค่านิยม
(Value
Clarification) ตามแนวคิดของ ราธส์ และไซมอน
13. การจัดการเรียนรู้แบบกระบวนการแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์ตามแนวคิด
ของทอร์แรนซ์
นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่ใช้หลักธรรมทางพุทธศาสนาและภูมิปัญญา
มีดังนี้
14. การจัดการเรียนรู้แบบโยนิโสมนสิการ
15. การจัดการเรียนรู้แบบไตรสิกขา
16. การจัดการเรียนรู้แบบอริยสัจ
17.การจัดการเรียนรู้โดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น
(Local Wisdom)
นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่เน้นการเรียนรู้ด้วยตนเองและการเรียนเป็นกลุ่ม
มีดังนี้
18. การจัดการเรียนรู้โดยใช้สัญญาการเรียน
(Learning Contracts)
19. การจัดการเรียนรู้แบบสตอรี่ไลน์
(Storyline Method)
20. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบร่วมมือ
(Cooperative Learning)
21. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบต่อภาพ
(Jigsaw)
22. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบ
CIRC
23. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบ
STAD
24. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบ
TAI
25. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนแบบทีมแข่งขัน
(TGT)
26. การจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมแบบกลุ่ม
(Group Process)
27. การจัดการเรียนรู้โดยใช้เพื่อนช่วยสอน
(Peer Tutoring)
28. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนเสริมเพื่อนต่างระดับ
29. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การระดมสมอง
(Brainstorming Technique)
30. การจัดการเรียนรู้โดยใช้กลุ่มสร้างคุณภาพงาน
(Q.C.Circles)
31. การจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคนิคแม่แบบ
(Modeling Technique)
นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่เน้นการสร้างมโนทัศน์
มีดังนี้
32. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสร้างมโนทัศน์ของบรูเนอร์
33. การจัดการเรียนรู้โดยใช้ผังกราฟิก (Graphic Organizer)
34. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การจัดกรอบมโนทัศน์
(Concept Mapping)
35. การจัดการเรียนรู้โดยใช้แผนผังทางปัญญา
(Mind Mapping)
36. การจัดการเรียนรู้โดยใช้
Semantic Mapping
37. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การนำเสนอมโนทัศน์กว้าง
ล่วงหน้า (Advance Organizer)
นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่เน้นการพัฒนาด้านภาษา
มีดังนี้
38. การจัดการเรียนรู้แบบการสอนเขียนตามแนวคิดของบลู๊คสและวิทโธร
(Brookes
and Withrow)
39. การจัดการเรียนรู้แบบการสอนแบบสนทนา
40. การจัดการเรียนรู้แบบการสอนแบบมุ่งประสบการณ์ภาษา
41. การจัดการเรียนรู้แบบการสอนเขียนแบบเน้นกระบวนการ
(Process Writing)
42. การจัดการเรียนรู้แบบการสอนอ่านแบบ
PANORAMA
นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่เน้นกระบวนการแก้ปัญหาและพัฒนาทักษะ
มีดังนี้
43. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนรู้เชิงประสบการณ์ (Experiential
Learning)
44. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเรียนรู้เชิงสถานการณ์ (Situated
Learning)
45. การจัดการเรียนรู้โดยใช้วงจรการเรียนรู้
(Learning Cycle Method)
46. การจัดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์
(Historical Method)
47. การจัดการเรียนรู้โดยใช้สถานการณ์จำลอง
(Simulation)
48. การจัดการเรียนรู้โดยใช้กรณีตัวอย่าง
(Cases)
49. การจัดการเรียนรู้โดยใช้วิธีการทางประวัติศาสตร์
(Scientific Method)
50. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบสืบเสาะหาความรู้
(Inquiry Method)
51. การจัดการเรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นหลัก
(Problem – Based Learning)
52. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การแก้ปัญหา
(Problem – Centered Learning
Model : PCLM)
53. การจัดการเรียนรู้แบบโครงการ (Project Method)
54. การจัดการเรียนรู้แบบปฏิบัติการ
(Laboratory Method)
55. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนทักษะตามหลักการของ
ดี เชคโก (De Cecco)
นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่เน้นพัฒนาสมองและการคิด
มีดังนี้
56. การจัดการเรียนรู้โดยใช้เทคนิคหมวกหกใบของเดอ
โบโน (Six Thinking Hats)
57. การจัดการเรียนรู้โดยใช้กลวิธีเมตาคอกนิชัน
(Metacognition)
58. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบ
4 MAT
59. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การไตร่ตรองสารนิทัศน์
(Reflective Documentation)
60.
การจัดการเรียนรู้โดยใช้การคิดแบบฮิวริสติกส์
(Heuristics)
นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ด้านคณิตศาสตร์
มีดังนี้
61. การจัดการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบแวนฮีลี่
(Van Hiele Model)
62. การจัดการเรียนรู้แบบ
เค ดับเบิ้ลยู ดี แอล (K – W – D - L)
63. การจัดการเรียนรู้แบบ
SSCS
นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ที่ใช้กิจกรรมนันทนาการและศิลปะ
มีดังนี้
64. การจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมนันทนาการ
65. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การเล่นปนเรียน
(Play Way Method)
66. การจัดการเรียนรู้โดยใช้เพลง
67.
การจัดการเรียนรู้โดยใช้เกม
68. การจัดการเรียนรู้โดยใช้การ์ตูน
(Cartoon)
69. การจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมศิลปะ
นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ประเภทวัสดุและสิ่งพิมพ์
มีดังนี้
70. การจัดการเรียนรู้โดยใช้แฟ้มสะสมผลงาน
71. การจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดการสอน
(Instructional Package)
72. การจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุดการสอนมินิคอร์ส
73. การจัดการเรียนรู้โดยใช้แบบฝึก
74. การจัดการเรียนรู้โดยใช้สื่อหุ่นมือ
(Hand Puppet)
75. การจัดการเรียนรู้โดยใช้สื่อในชีวิตประจำวัน
76. การจัดการเรียนรู้โดยใช้แผ่นพับ
นวัตกรรมวิธีการจัดการเรียนรู้ประเภทสื่อโสตทัศนูปกรณ์
มีดังนี้
77. การจัดการเรียนรู้โดยใช้บทเรียนคอมพิวเตอร์มัลติมีเดีย
78. การจัดการเรียนรู้โดยใช้เว็บช่วยสอน
(Web – based Instruction)
79. การจัดการเรียนรู้โดยใช้เว็บเควสท
(Webquest)
80.
การจัดการเรียนรู้โดยใช้คอมพิวเตอร์กราฟิก
วัฒนาพร ระงับทุกข์ (2542) ได้รวบรวมไว้ว่ามีรูปแบบดังนี้
2. วิธีการสอนโดยใช้การแสดงละคร (Dramatization)
3. วิธีการสอนโดยใช้บทบาทสมมติ (Role Playing)
4.
วิธีการสอนมโนทัศน์ (Concept
Attainment Model)
5.การสอนแบบค้นพบความรู้ (Discovery)
6. วิธีการสอนตามแนวคิดของกานเย (Gagne’s Instructional Model)
7. การสอนโดยใช้โสตทัศนูปกรณ์
(Audio – visual Media)
8. การสอนแบบให้ผู้เรียนเสนอรายงานในชั้นเรียน
9. การสอนโดยใช้คำถาม
10.
การสอนแบบมอนเตสซอรี่
11.
การจัดการเรียนการสอนแบบโครงงาน
12.
นวัตกรรมกระบวนการกลุ่มแบบประเมินผลการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ
13.
การเรียนการสอนแบบบูรณาการ
วราภรณ์ ศรีวิโรจน์ ได้รวบรวมเทคนิคและวิธีการจัดการเรียนรู้ไว้ดังนี้
วราภรณ์ ศรีวิโรจน์ ได้รวบรวมเทคนิคและวิธีการจัดการเรียนรู้ไว้ดังนี้
1. การจัดการเรียนรู้แบบศูนย์กลางเรียน
(Learning Center)
2. การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ
(Integrating Method)
3. การจัดการเรียนรู้แบบการเรียนรู้เป็นคู่ (Learning Cell)
4. การจัดการเรียนรู้โดยใช้กิจกรรมในแหล่งชุมชน
(The use of Community Activities)
5. การจัดการเรียนรู้แบบอภิปราย
(Discussion Group)
6. การจัดการเรียนรู้แบบพัฒนาความสามารถเฉพาะ
(Talents Unlimited)
7. การจัดการเรียนรู้แบบหน่วย
(Unit Teaching Method)
8. การจัดการเรียนรู้โดยเรียนจากของเล่น
(Learning from Toy)
9. การจัดการเรียนรู้แบบอุปนัย
(Inductive Method)
10. การจัดการเรียนรู้แบบนิรนัย
(Deductive Method)
สรุปรูปแบบการจัดการเรียนรู้ เทคนิค และวิธีการสอน
จากการศึกษาและรวบรวมข้อมูลสามารถสรุปได้ว่าการจัดการเรียนรู้
เทคนิคและวิธีสอน ที่ได้รวบรวมมีทั้งหมด 103 รูปแบบ ซึ่งแต่ละรูปแบบมีวิธีการสอน รูปแบบ กระบวนการดำเนินการ และการนำไปใช้ที่แตกต่างกันตามความเหมาะสมของเนื้อหา
ความสนใจ สถานการณ์ และระดับวัยที่เหมาะสมต่อผู้เรียน
ที่มา
ชัยวัฒน์ สุทธิรัตย์.
(2553). 80 นวัตกรรมการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ. กรุงเทพฯ :
บริษัท แดเน็กซ์
อินเตอร์คอร์ปอเรชั่น จำกัด.
วราภรณ์ ศรีวิโรจน์. http://edu.pbru.ac.th/e-media/08.pdf. [ออนไลน์] เข้าถึงเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม 2561.
วัฒนาพร ระงับทุกข์. (2542). แผนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง.
กรุงเทพฯ:คอมพิวเตอร์กราฟฟิค.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น